Stresli, karmaşık, zorlayıcı ve yıpratıcı bir hayatın içindeyiz. Hayatımız zamana karşı sürdürdüğümüz bir mücadele. Çevremizde hayatımızı etkileyen birçok dışsal faktör var ve bunların çoğu, hoşumuza gitsin ya da gitmesin bizim kontrolümüzün dışında gelişen şeyler. Bütün bunların yanında hepimizin istekleri benzer. İş hayatımızda başarılı olmak, kendimizi çalıştığımız alanda geliştirmek, parmakla gösterilen ve her ortamda takdir edilip örnek gösterilen bir çalışan olmak istiyoruz. Çalışma hayatımızda karşımıza çıkacak bütün engelleri bir bir ve kolayca aşarak kariyer basamaklarını hızla tırmanma arzusundayız. Amacımız iyi bir profesyonel olduğumuzu kanıtlamak. İş hayatımızda elde edeceğimiz başarının bir getirisi olan maddi kazançla daha iyi, daha kaliteli ve refah düzeyi daha yüksek bir hayata erişmek dileğindeyiz.
İş hayatımızda olduğu gibi sosyal hayatımızda da ulaşmak istediğimiz hedeflerimiz var. İyi bir eş, iyi bir anne/baba, sevilen saygı duyulan bir arkadaş, fikirlerine ve görüşlerine değer verilen bir dost, mutlu, huzurlu bir insan olmak istiyoruz. Gerek iş hayatımız olsun gerek sosyal hayatımız, hepimiz bütün bunları istiyoruz. Peki, bunun için ne yapıyoruz?
Stephan R. Covey’in, etkili insanların 7 alışkanlığı isimli kitabı, Forbes dergisi tarafından son yirmi yılın en etkili yirmi iş kitabı arasına girmeyi başaran, yayınlandığı hemen hemen her ülkede aylarca en çok satanlar listesinde kendine yer edinen bir kişisel gelişim kitabıdır. Corvey kitabında etkili ve başarılı bir insan olmak işin bizlere bir yol haritası çiziyor. Biz de bu yazımızda sizler için bu adımların ilki olan “proaktif olma” adımını inceleyeceğiz.
Proaktif insan kimdir?
Kontrolü dışında gelişen olayları dikkatli bir şekilde inceleyen, olaylar karşısında vereceği tepkileri anlık duygusal tepkiler olarak değil akıl ve mantık süzgecinden geçirerek ortaya koyan, sahip olduğu seçeneklerin analizini yapan kişidir.
Kişinin, yapacağı seçimler ile kendi hayatının yönünü belirleyeceğinin bilincindedir. Kendi kontrolü dışında gelişen olayların onun hayatının akışını belirlemesine izin vermez.
Davranışlarını içinde bulunduğu ortama göre ayarlamaz, değiştirmez. Davranışlarını kendi karakterini ve fikirlerini göz önüne alarak oluşturur.
Kendisi ile çatışma içinde olmaz. Daima kendisi ile barışık ve özgüveni tamdır. Bu özgüven içi boş bir özgüven değildir; ilgilendiği konu ile ilgili gerekli araştırmaları yapar, bilgi toplar, gerekli analizleri yapar ve kapsamlı planlar hazırlar.
Hayalperest değildir. Elinde bulunan imkanların farkındadır ve bunları aşan, ulaşmasının mümkün olmadığı hedefler belirlemez. Bunun yerine vaktini, mevcut imkanları ile yapabileceklerine ayırır.
Şikayet edip, yakınmaz. Bunun ile zaman kaybetmek yerine karşılaşmış olduğu problemi nasıl çözebileceğini düşünür. Problem nereden ya da kimden kaynaklanırsa kaynaklansın odak noktası çözümdür. Zamanını ve enerjisini boşa harcamaz.
Hata yapmaktan korkmaz çünkü hatalarından ders çıkartarak doğruya ulaşabileceğinin bilincindedir.
Kişisel gelişimlerinden kendilerini sorumlu tutarlar.
Vizyon sahibi insanlardır. Hayatlarında belli başları hedefleri ve ulaşmak istedikleri noktalar vardır. Sahip oldukları bu vizyon sayesinde kendilerine bir anlam katar, ihtiyaç duydukları motivasyona bu şekilde erişirler.
Proaktif Dil
Proaktif insanlar günlük hayatlarında karşılaştıkları olumsu, can sıkıcı durumlar karşısında nasıl davranır, ne gibi tepkiler verirler? Aşağıdaki örnekleri kendini ile karşılaştırıp ne kadar proaktif olduğunuzu değerlendirebilirsiniz. İşte bunu bize gösterecek birkaç örnek:
- Karşılaştığı bir sorun karşısında “elimizdeki seçenekler nedir? Onları inceleyelim”
- Kendisi ile ilgili bir olumsuzluk karşısında “ işte ben böyleyim” demek yerine “daha farklı yollara başvurabilirim” demeyi tercih eder.
- Sinirlendiği zamanlarda; “şu an çok sinirliyim fakat kesinlikle öfkemi kontrol etmeliyim. Duygularımla değil aklım ile hareket etmeliyim” şeklinde düşünür.
- Yapmam yerine seçerim, yapmalıyım yerine yeğliyorum, keşke yerine yapacağım kelimelerini tercih ederler.
Bu yazımızda sizler için etkili ve başarılı bir insan olmak için önemli bir özellik olan proaftik insan olma kavramından söz ettik. Proaftik davranış kalıpları sizlerin daha başarılı olmanıza yardım ederek, çevrenizdeki diğer insanlara nazaran fark yaratmanıza yardımcı olacaktır. Umarım yazımız sizler için okuması eğlenceli ve bilgilendirici bir yazı olmuştur
